|
|
MЁNYRA E ABDESIT |
 |
|
|
|
Njeriu - misioni dhe esenca e qenies se tij |
|
|
|
|
Shkruar nga --
|
|
e mėrkurė. 05 shtator 2007 |
|
 Në sistemin unik hyjnor i cili përfshin gjithçka që ekziston, gjithë botën ekzistuese, gjithçka e ka vendin e vet, qëllimin dhe rolin e vet. Asgjë nuk ka ndodhur rastësisht pa cak dhe qëllim.
Njeriu është i ngjashëm me të gjitha krijesat e tjera sa i përket përbërjes fizike të tij. Si trup i ngurtë bën pjesë në botën e mineraleve, si qenie që zhvillohet në botën bimore, e si qenie e gjallë dhe e lëvizshme në botën shtazore. Pra, Allahu në mënyrën e vet na njofton me natyrën e dyfishtë të njeriut: shtazarake dhe njerëzore, fizike dhe shpirtërore, djallëzore dhe engjëllore.
Njeriu është mejdan i betejave të mëdha, kundërshtive më të mprehta (iblis-melek, dalalet-huda, nexhdejn-fuxhureha ue takwaha) dhe aspiratave më të larta.
Mirëpo, është i dalluar prej të gjitha krijesave tjera me aftësinë e të menduarit dhe vetëm në saje të kësaj aftësie është i ngritur aq lart sa që mund të thuhet se është mes i botës tokësore dhe i asaj qiellore. Vetëm njeriu ka aftësinë e vetëdijes, ai di të mendojë, të planifikojë, i di marrëdhëniet dhe di të nxjerri përfundime logjike. Pra, njeriu, defakto, është i varur mes Qiellit dhe Tokës. Me një pjesë-trupin e tij është i lidhur për Tokën e me tjetrën-shpirtin për botën e lartë.
Në shumë ajete të Kur’anit theksohet në mënyrë të qartë se njeriu është i krijuar prej dheut e ujit (baltës). Në një ajet thuhet: “Ne prej tokës ju krijuam, në të ju kthejmë dhe prej saj do t’ju nxjerrim edhe njëherë.” (20: 55).
Duke qenë se njeriu është qenia më fisnike dhe është i pajisur me cilësitë më të larta ai u përgatit të jetë objekt i obligimit dhe i përgjegjësisë, objekt i cili mund të urdhërohet dhe të ndalohet. Rregullat të cilat përcaktojnë dhe përsosin ndërgjegjshmërinë e njeriut brenda marrëdhënieve janë: besimi dhe veprimi, e këta janë ata faktorë të cilët e tërheqin atë kah përparimi dhe lumturia.
Ngritja e njeriut në pikëpamje mendore e cila është gjëja më e kërkuar nuk mjafton, pse qëllimi i jetës nuk është vetëm të kesh dituri, por qëllimi final dhe nevojë e domosdoshme është lartësimi shpirtëror në këtë jetë. Natyrisht këtij qëllimi i shërben mendja, por njeriu nuk vlerësohet vetëm në bazë të ngritjes mendore por në sajë të lartësisë shpirtërore. Njeriu mori mbi vete obligimin “amanetin” të cilin asnjë krijesë tjetër nuk deshi ta pranojë:
“Ne u kemi ofruar amanetin qiejve, Tokës dhe maleve, ato ngurruan ta bartin atë dhe u frikësuan ta pranojnë atë, por, njeriu e pranoi. Me të vërtetë njeriu është zullumqar (për vete) dhe i padijshëm (për fundin-epilogun e amanetit).” (El-Ahzab: 72)
Sado që të na duket i madh roli i njeriut në tokë kur dihet se është i caktuar për halif, përfaqësues-misionar i Zotit, ai duhet ta dijë se është rob i Tij, prandaj duhet t’i përmbahet saktë dëshirës së Zotit në të gjitha veprimet dhe kurrsesi të mos veprojë kundër saj. Njeriu domosdo duhet mbështetur në ndihmën e Atij i cili e caktoi për halif, duhet t’i drejtohet Atij dhe të veprojë në emër të Tij, sepse ndryshe nuk mund ta kryejë detyrën që kërkohet prej tij.
Zoti xh.sh. e caktoi njeriun halif në tokë, por e urdhëroi që t’iu përmbahet mësimeve të Tij e të mos e mashtrojë armiku i tij i rrezikshëm, shejtani i cili së pari përpiqet ta largojë prej besimit, ta angazhojë me vepra negative,e pastaj, pasiqë njeriu të pranojë këshillat e tij ai (shejtani) largohet, por edhe njeriun e bën shok të vetin për Xhehenem. Pra, njeriu është i varur ndërmjet mëkatit dhe lirisë.
Vetëm njohja, vetëm mendja dhe shkenca nuk janë të mjaftueshme në luftë kundër të keqes. Pra, nevojitet ndihma e udhëzimit Hyjnor (Zotit) që është i Vetmi në gjendje t’i kundërvihet presionit dhe mjeteve lajthitëse të Iblisit: “Kush i përnbahet udhëzimit Tim, ai nuk ka për të humbur e as nuk ka për të dështuar!” (Ta-Ha: 123)
Të gjitha shenjat bindshëm flasin se njeriu pa ndihmën e Zotit, nuk mund të luftojë kundër Iblisit të brendshëm e as atij të jashtëm. Jeta është përplot vështirësi e dobësinë e vet njeriu ka mundësi ta mbisundon dhe ta tejkalon vetëm përmes besimit në Zot (Iman), përmes mbështetjes në Të dhe shpresës në ndihmën e Tij.
Zoti krahas mendjes e cila mund të dijë se çka është mirë dhe çka është keq, i sqaroi njeriut të mirën dhe të keqen, e njoftoi me dy rrugë por edhe i dha liri të zgjedh njërën apo tjetrën.
“Sikur të donte Allahu, do t’ju bënte një popull, por deshi t’ju sprovojë në atë që iu dha juve, andaj ju garoni se kush do të bën më shumë punë të mira…” (El-Maide: 48)
Njeriu si mëkëmbës i Zotit në Tokë drejton dhe pushton natyrën vetëm në emër të Zotit. Mu këtu edhe fshihet kuptimi i thellë i porosisë së parë hyjnore në Kur’an:
“Lexo në emër të Zotit tënd…” si dhe kuptimi i imperativit që çdo punë të fillohet në emër të Zotit. Të njihet natyra, të pushtohet dhe të shfrytëzohet në emër të Zotit, por gjithë kjo kërkon fisnikëri qëllimi dhe mjetesh.
Të afruarit natyrës në emër të Zotit, pushtimi i saj dhe të dirigjuarit me të don të thotë të zbulohet ky plan dhe projekt hyjnor dhe në këtë aspekt të shfrytëzohen dhuntitë e saj duke i vënë në shërbim të jetës jo vetëm të njerëzve por jetës në përgjithësi, njerëzore, shtazore dhe bimore.
Kur’ani thotë: “Zoti nuk e ndërron gjendjen e një populli derisa ai nuk e ndërron atë çka është në brendinë e tij.”
“Çkado që u ndodh në jetë si fatkeqësi, ajo është pasojë e veprave tuaja.”
Llojet e njerëzve
Para dritës së Hyjnisë njerëzit janë të llojllojshëm sikurse ka thënë edhe Pejgamberi, alejhi selam: “En nasu meadine…” Njerëzit janë si xehet e ndryshme, ndër ta ka të atillë që drita e hyjnisë ka arritur ta ndriçojë zemrën dhe shpirtin e tij, të tjerët edhe pse me shumicë qëndrojnë të ndriçuar ndonjë herë i ikin asaj, por përsëri kthehen, e disa largohen në tërësi prej dritës dhe mësohen të jetojnë në errësirë. Në Kur’an, shpirtrat e njerëzve janë klasifikuar në tri shkallë:
- “en nefsul mutmeinnetu” Kjo është shkalla më e lartë e ngritjes shpirtërore të njeriut. Ky është njeriu i cili kur është i pasur falënderon dhe ia di vlerën, i përmbahet saktë drejtësisë, nuk ia mohon të drejtën e tjetrit, mendon dhe ndihmon për jetima dhe nevojtarë, përpiqet që edhe tjetrin ta orientojë në punë të mira e të dobishme si për veten ashtu edhe për rrethin e tij, nuk e zgjat dorën në atë që s’është e drejtë e tij. E kur është i vafër, edhe atëherë nuk i harron të nevojshmit, e derisa nuk ka mundësi të ndihmojë materialisht e ndihmon moralisht-le të jetë e lartë fjala nëse nuk është gjendja. Nuk i frikohet të keqes se e di që Zoti dëshiron ndonjë të mirë për të.
- “en nefsul levvametu” Kjo shkallë nuk është aq e lartë, por jo edhe e hudhur në errësirë të plotë shpirtërore. Ky është ai shpirt që e qorton veten, është roje shumë e kujdesshme, është udhërrëfyes i mirë sepse gjithnjë e qorton veten për të kaluarën.
- “en nefsul emmaretu” Kjo është shkalla më e ultë. Është shpirt i cili iu përgjigjet të gjitha epsheve dhe anon vetëm në kënaqësinë trupore, e urdhëron njeriun të vishet vetëm me kënaqësi të ulta ashtuqë edhe zemra e tij pajtohet me të gjitha ato çështje që i takojnë jetës së ultë, jo njerëzore.
Shkalla e parë është krenaria më e madhe për njeriun në të dy jetët. E dyta edhe pse nuk është aq krenare ka shpresë në fitime, e treta nuk është tjetër vetëm se dëshpërim.
Përgatiti: Fexhrie Kaçiu |
|
|
|
|
