Ndër fatkeqësitë e mëdha që kanë goditur këtë umet, duke sjellë largimin e bereqetit dhe ardhjen e hidhërimit, është përngjasimi i shumë bijve të umetit me ithtarët e Librit. Këtu futet përngjasimi në të gjitha sferat, duke filluar nga traditat, adhurimet, edukata, morali...

Ndër fatkeqësitë e mëdha që kanë goditur këtë umet, duke sjellë largimin e bereqetit dhe ardhjen e hidhërimit, është përngjasimi i shumë bijve të umetit me Ithtarët e Librit. Këtu futet përngjasimi në të gjitha sferat, duke filluar nga traditat, adhurimet, edukata, morali dhe bashkëpunimi me ta.

Ky përngjasim më tepër u manifestua me kremtimin e festave dhe ahengjeve të tyre, posaçërisht të ditëlindjes së Isait alejhi selam, e cila përkon me ditën e 25-të të muajit dhjetor, si dhe të festës së fundvitit apo Vitit të Ri, siç njihet te ne.

Shumë muslimanë gjatë këtyre festave shpejtojnë të përgatisin ahengje dhe shfaqje me koncerte. Ajo që e bën këtë gjë edhe më të rëndë është organizimi i udhëtimeve për t’i kaluar këto festa në vendet e Perëndimit, duke iu bashkangjitur jomuslimanëve në kremtimin e këtyre festave, aq më shumë kur bëhen edhe shumë mëkate të tjera, si pirja e alkoolit dhe vepra të këqija e të ndaluara në Islam.

Ata që kërkonin përmirësime i ngritën zërat e tyre, dijetarët e ndershëm dhanë fetva duke i këshilluar muslimanët të kenë kujdes nga festimi i këtyre festave të mohueseve, duke pasur parasysh ndikimin negativ në fenë e atij që merr pjesë në këto festa. Prej dijetarëve që e ka trajtuar më mirë këtë çështje është hoxha i Islamit, Ibën Tejmije, Allahu e mëshiroftë, në librin e tij të çmuar e të rrallë në llojin e vet, “Pasimi i rrugës së drejtë dhe kundërshtimi i banorëve të zjarrit”, i cili ka përmendur argumentet e përgjithshme dhe të veçanta, duke bashkuar argumentet nga libri i Allahut, nga Sunneti, fjalët e sahabëve dhe konsensusi i dijetarëve, argumente që rrallë herë shikojmë të tilla. Ky dijetar në atë libër e shpjegon këtë çështje duke e qartësuar mirë hallallin dhe haramin.

Më poshtë do mundohemi ta paraqesim në pika të shkurtra me disa shtojca, se ndoshta Allahu i liron të robëruarit pas përngjasimit të Ithtarëve të Librit.

E para: Argumente nga libri i Allahut

Allahu në Kur’an thotë: “Udhëzona (përforcona) në rrugën e drejtë! Në rrugën e atyre, të cilët i begatove me të mira, jo në të atyre që kundër vetes tërhoqën hidhërimin, e as në të atyre që e humbën veten!” (Fatiha, 5-7).

Pjesa e argumentit nga ky ajet është urdhri i Allahut për muslimanët që të kërkojnë në çdo namaz të tyre udhëzimin drejt rrugës së atyre që Allahu u dha mirësi, Pejgamberëve, të sinqertëve, shehidëve dhe vepërmirëve. Muslimanët duhet të kërkojnë nga Allahu që t’i largojë nga rruga e atyre me të cilët Allahu është i hidhëruar dhe nga rruga e të humburve. Ata me të cilët është hidhëruar Allahu janë çifutët dhe të krishterët, ashtu siç thotë edhe Muhamedi sal-lAllahu alejhi ve sel-lem: “Çifutët janë ata me të cilët u hidhërua Allahu, ndërsa të krishterët janë të humburit[1].” E kjo pa dyshim që përfshin ndalesën e pasimit të tyre dhe të festuarit e festave të tyre është pasim i tyre.

Allahu në Kur’an thotë: “Pastaj, Ne të vumë ty në një rrugë të drejtë të fesë, pra ti ndiqe atë e mos ndiq dëshirat e atyre që nuk dinë.” (Xhathije, 18). Përmes kësaj, Allahu na tregoi se e dërgoi Muhamedin sal-lAllahu alejhi ve sel-lem me sheriat dhe e urdhëroi ta pasojë atë, duke na ndaluar ne që të pasojmë rrugët e kota të atyre që nuk kanë njohuri. Këtu hyn çdokush që kundërshton sheriatin e tij, qofshin ata çifutë dhe të krishterë, por edhe të tjerët.

Allahut gjithashtu thotë: “As çifutët e as të krishterët kurrë nuk do të jenë të kënaqur me ty derisa ta pasosh fenë e tyre. Thuaju:“Udhëzimi i Allahut është udhëzim i drejtë. E nëse pasi të ka ardhur ty e vërteta shkon pas mendimeve të tyre, nuk ka kush të të ndihmojë e as të të mbrojë nga Allahu.” (Bekare, 120).

Ky ajet ka kërcënime të rrepta për umetin nëse pason çifutët dhe të krishterët dhe se pasimi i tyre në festat dhe ahengjet e fesë së tyre pa dyshim që është pasim i bindjeve të tyre.

Allahu në Kur’an thotë: “O ju që besuat! Mos zini miq as çifutët e as të krishterët. Ata janë miq të njëri-tjetrit. E kush prej jush i miqëson ata, ai është prej tyre. Vërtet Allahu nuk vë në rrugë të drejtë popullin zullumqar.” (Maide, 51).

Dijetarët kanë thënë: “Miqësimi me ta është përngjasim i tyre, kremtim i festave të tyre, për të cilat ata janë të urdhëruar të mos i festojnë haptazi në vendet e muslimanëve. E nëse këtë veprim e bën muslimani bashkë me ta, ai vetëm sa i ka ndihmuar ata në kremtimin haptazi të tyre[2].”

Allahu në Kur’an thotë: “Edhe ata që nuk dëshmojnë rrejshëm...” (Furkan, 72). Disa nga selefët e kanë komentuar se qëllimi janë festat e femohuesve, ashtu siç ka thënë Ebu Alije, Muxhahidi, Ibën Sirini dhe Rrebi ibën Enes e shumë të tjerë, por që është transmetuar edhe nga Ibën Abasi[3], duke i cilësuar festat e tyre gjëra të rrejshme dhe prezentimin në të si dëshmitarë.

Imam Ahmedi ka theksuar se nuk lejohet assesi prezenca në festat e çifutëve dhe të krishterëve, duke u argumentuar po me këtë ajet. Pjesë e argumentimit të fjalës së Allahut është se Allahu ka lavdëruar besimtarët të cilët adhurojnë Allahun e që largohen nga dëshmia në këto festa, qoftë prezantimi, shikimi apo dëgjimi i tyre. Si do të ishte çështja për ata muslimanë që u bashkohen atyre në këto festa?

E dyta: Argumente nga hadithet e Muhamedit sal-lAllahu alejhi ve sel-lem

Abdullah ibën Umeri, Allahu qoftë i kënaqur prej tyre, thotë se Muhamedi sal-lAllahu alehi ve sel-lem ka thënë: “Kush i përngjan një populli, ai është prej tij.”[4] Ky hadith aludon për ndalesën e përngjasimit në përgjithësi dhe këtu futet edhe kremtimi i festave të tyre, pasi është pjesë e veprave të tyre, pjesë e fesë së tyre, logo e fesë së tyre të kotë.

Enes ibën Maliku, Allahu qoftë i kënaqur prej tij, thotë: “Kur ka hyrë Muhamedi sal-lAllahu alejhi ve sel-lem në Medinë, ata festonin dy ditë. I pyeti se çfarë ishin këto dy ditë dhe i thanë se këto ditë i kishim para Islamit. Muhamedi sal-lAllahu alejhi ve sel-lem tha: “Allahu ua zëvendësoi këto me dy festa të tjera, festa e Kurban Bajramit dhe festa e Fitër Bajramit.”[5] Pjesa e argumentimit është se Muhamedi sal-lAllahu alejhi ve sel-lem nuk i aprovoi ato dy festa të kohës së injorancës, duke mos i lejuar të luanin në ato festa ashtu siç e kishin zakon ata, mirëpo u tha se “Allahu ua ndërroi me dy festa të tjera”. Ndërrimi i diçkaje aludon për largimin e asaj që u ndërrua dhe nuk ka mundësi që të bashkohet e ndërruara me atë që e ka ndërruar.

Kur i pyeti për ato dy festat, iu përgjigjën se ishin dy ditë në të cilat ata festonin në kohën e injorancës, por fjala “Allahu ua ndërroi juve” argumenton se ndalesa është bërë duke ua zëvendësuar me dy ditë në Islam. Sikur të mos ishte për qëllim ndalesa, atëherë zëvendësimi do të ishte i pakuptimtë sepse ata legjitimitetin e dy ditëve festive islamike e kanë ditur dhe nuk do t'i kishin lënë për dy ditë festive të injorancës.[6]

Aishja, Allahu qoftë e kënaqur prej saj, thotë se Muhamedi sal-lAllahu alejhi ve sel-lem ka thënë: “O Ebu Beker, çdo popull ka festa dhe kjo është festa jonë.”[7]

Ky hadith na argumenton se çdo popull ka festa të veçanta të vetat që i feston vetë, ndërsa muslimanët kanë festat e tyre dhe nuk u bashkohen të tjerët në to. E nëse kanë festa të veçanta çifutët apo të krishterët, ne nuk u bashkohemi atyre.

Ebu Seid El-Hudrij transmeton se Muhamedi sal-lAllahu alejhi ve sel-lem ka thënë: “Do të pasoni traditat e atyre që ishin para jush pëllëmbë për pëllëmbë, krah pas krahu, saqë sikur ata të kishin ndjekur vrimën e hardhucës, ju edhe në këtë do t'i kishit pasuar ata.” Ne i thamë: “O i Dërguar i Allahut, ke për qëllim çifutët dhe të krishterët?” Tha: “Kë tjetër?!”[8]

Me këtë Muhamedi sal-lAllahu alejhi ve sel-lem na tregoi se umeti i tij do të pasojë rrugën e çifutëve dhe të krishterëve në shpikjet dhe tekat e tyre, duke i ndjekur ata në çdo çështje që Allahu e ka ndaluar dhe e ka qortuar, madje do të jenë të shumë të kujdesshëm në atë përngjasim, që të jetë identik me veprat e tyre. Mirëpo ky hadith e qorton atë që vepron ashtu dhe kjo është shenjë nga shenjat e pejgamberllëkut, mrekulli e të Dërguarit të Allahut sal-lAllahu alejhi ve sel-lem sepse e ka paralajmëruar këtë gjë dhe ka ndodhur.

E treta: Argumentet nga fjalët e selefit

Kemi thënie të shumta nga sahabët, të cilët e kanë ndaluar shkuarjen në festat dhe në shfaqjet e jobesimtarëve. Umeri, Allahu qoftë i kënaqur prej tij, thotë: “Mos flisni në gjuhët e huaja e as mos hyni me idhujtarët në kishat e tyre gjatë festave të tyre, sepse pa dyshim që hidhërimi zbret mbi ta.”[9]

Gjithashtu ka thënë: “Largohuni nga armiqtë e Allahut në festat e tyre.”[10]

Ky ishte Umeri, Allahu qoftë i kënaqur prej tij, i cili ndaloi nga të folurit me gjuhët e jobesimtarëve dhe nga hyrja në kisha gjatë festave të tyre. Por si është çështja me veprimin e disa veprave të tyre apo e diçkaje që është pjesë e fesë së tyre?!

A nuk është më mëkat veprimi i punëve të tyre sesa të flasësh në gjuhën e tyre? Apo a nuk është më mëkat festimi i festave të tyre sesa shkuarja tek ata në festat e tyre? Nëse atyre u zbret hidhërimi ditën e festës së tyre për shkak të veprave të tyre, atëherë ai i cili merr pjesë në ato vepra a nuk i është ekspozuar edhe ai atij hidhërimi? Pastaj fjala e Umerit: ”Largohuni nga armiqtë e Allahut në festat e tyre”, a nuk e ndalon takimin me ta dhe bashkimin me ta në këto festa? Sigurisht që bërja e veprave që bëjnë ata në ato festa është edhe më e ndaluar.[11]

Abdullah ibën Amri, Allahu qoftë i kënaqur prej tij, ka thënë: “Kush ndërton në vendet e huaja (domethënë vendet e kufrit) duke praktikuar panairet dhe shfaqjet e tyre, duke u përngjarë atyre deri në vdekje, do të ringjallet me ta në Ditën e Gjykimit.”[12]

Kjo nënkupton se këto veprime janë ndër mëkatet e mëdha që e fusin njeriun në xhehennem.

E katërta: Argumentet nga ixhmaja, konsensusi i dijetarëve islam

Nga konsensusi i muslimanëve është se Umeri, Allahu qoftë i kënaqur prej tij, u ka vënë kusht Ithtarëve të Librit që të mos shfaqin shenjat e tyre fetare në mesin e muslimanëve, as festat apo diçka tjetër, duke thënë: “Mos të dalin ashtu si dalim ne në Fitër Bajram dhe Kurban Bajram e as mos të dalin në festat e tyre gjithashtu.”

Me këto kushte ishin të pajtimit edhe sahabët dhe shumica e fukahave, siç e ka treguar Ibën Tejmije dhe nxënësi i tij Ibën Kajimi, Allahu i mëshiroftë të dy.

Pra, nëse muslimanët ishin unanimë për pengimin e tyre nga shfaqja e shenjave të tyre fetare, atëherë si i lejohet një muslimani ta bëjë vetë atë? Pa dyshim që kjo është më e rëndë sesa shfaqja nga ana e jomuslimanëve.

Dijetarët janë unanimë gjithashtu se ndalohet prania në festat e jomuslimanëve dhe të ndihmuarit e tyre në to. Këtë e kanë deklaruar edhe dijetarët e katër medhhebeve në librat e tyre.

E Pesta: Argumentet logjike

1-Në sheriatin islam kundërshtimi i jomuslimanëve është vendosmëri, në të gjitha karakteristikat e tyre, aq më shumë që festat janë nga karakteristikat më specifike të tyre.

2-S'do mend se festat janë nga ligjet e përgjithshme me të cilat dallohet çdo umet, bazuar në fjalën e Allahut: “Secilit popull Ne i dhamë ligj (fetar) që ata veprojnë sipas tij...” (Haxh, 67) Bashkimi i muslimanëve me të krishterët në festat e tyre pa dyshim që është pjesëmarrje në simbolet e kota fetare të tyre.

3- Festat e tyre janë të shpikura në fenë e krishterë dhe pa dyshim që prijësit e tyre njihen për shpikje në fe. Allahu për ta thotë: “...Ndërsa murgërinë ata vetë e shpikën. Ne atë nuk ua bëmë obligim atyre, mirëpo edhe pse kishin për qëllim me të vetëm ta arrijnë kënaqësinë e Allahut, ata nuk iu përmbajtën asaj si duhet përmbajtur...” (Hadid, 27). Sa të shumta janë festat e tyre të shpikura dhe pa dyshim që çdo gjë e shpikur është në humbje. E dini se nëse muslimanët shpikin diçka, ajo është në humbje, pra ku po mbetet ajo që shpikën ata të humburit?

4-Këto festa të shpikura kundërshtojnë atë që Allahu e bëri legjitime nga festat e ligjshme.

E kur zemrat të mësohen me bidate (risi), nuk mbetet në atë zemër Sunneti dhe mirësia e tij.

5- Prania në festat e tyre është mundësi në përngjasimin me moralin dhe punët e tyre të urryera, ngase përngjasimi në pikëpamje të jashtme e obligon që një përngjasim të jetë edhe në pikëpamje të brendshme në mënyrë të fshehtë dhe të ngadaltë. E kjo gjë është shumë e prekshme, prandaj parandalimi i së keqes është nga rregullat e dinit të pastër të Allahut dhe është një e katërta pjesë e fesë.

6- Festimi i festave të tyre në mënyrë indirekte shfaq edhe dashurinë dhe miqësinë ndaj tyre. Dashuria dhe mirësia ndaj tyre e lëndon dhe mbulon imanin, Allahu në Kur’an thotë: “O ju që besuat! Mos zini miq as çifutët, e as të krishterët. Ata janë miq të njëri-tjetrit. E kush prej jush i miqëson ata, ai është prej tyre. Vërtet Allahu nuk vë në rrugë të drejtë popullin zullumqar.” (Maide, 51).

7- Prania në manifestime të tilla është krenari për ta, ngase dëshira e tyre është që t’u bashkëngjiten muslimanët në çështjet e dunjasë së tyre. Ku po mbetet pasimi i tyre në fenë e tyre?

Kjo aludon se nuk i lejohet muslimanit të shoqërohet në këto festa dhe se ky shoqërim është përngjasim me ta, prandaj nuk lejohet përngjasimi me ta e as përgjigjja ndaj ftesës së tyre, duke mos i pranuar dhuratat prej tyre dhe duke mos tregtuar asgjë që shkon në festat e tyre.

8- Bashkëfestimi me ta në festat e tyre aludon për pëlqimin e asaj që ata veprojnë e pa dyshim se ajo është e kotë dhe e nxirë.

Këto ishin disa shfaqja të prishura në bashkëfestimin dhe bashkimin në festat e tyre, por pa dyshim që ka edhe të tjera.

Nga ajo që u përmend më lart kuptuam se përngjasimi me të tjerët, që është qëllimi i çifutëve dhe i të krishterëve, është diçka e ndaluar. Gjithashtu është e ndaluar edhe shoqërimi në ato festa, hyrja në kishat dhe faltoret e tyre, pranimi dhe dërgimi i dhuratave në këto festa apo që kjo festë të merret si ditë pushimi apo përgatitje të ushqimit të posaçëm apo shpërndarjen e ëmbëlsirave dhe shumë gjëra të tilla.

Pasi paraqitëm këto argumente të qarta dhe bindëse, a ka dyshim dikush që ka në zemrën e tij pakës iman, që këto vepra nuk janë të ndaluara?

O ndryshues i zemrave! Forcoje zemrën time në fenë tënde!

Falënderimi i takon Zotit të botëve!

E shkëputur nga revista "El-Islah", nr. 6, fq. 27-36.

Përshtati: Unejs Murati

Delirje & Edukim nr: 8