webfaqe per femra

MЁNYRA E ABDESIT

Jeto me të mirën dhe mëso të jetojnë me të

Shkruar nga Valbona Kelmendi
e martë. 14 shtator 2010
*"Me të vërtetë jam dërguar t’i plotësoj virtytet e moralit."* Vetëm inteligjenca e lartë e frymëzuar nga Allahu, si e profetit alejhis selam, ka ditur të përcaktojë qëllimin parësor të dërgimit të tij dhe metodologjinë e qartë të misionit të tij, saqë edhe e shpreh atë duke thënë: "Me të vërtetë jam dërguar t’i plotësoj virtytet e moralit." Konditat e besimit islam nuk janë ceremoni dogmatike të llojit i cili e lidh njeriun me metafizikën e padukshme, që ta obligojë atë të kryejë vepra e lëvizje të cilat nuk kanë kuptim. Përkundrazi, detyrat obligative fetare, me të cilat obligohet çdo ithtar i besimit islam janë stërvitje e përsëritur me qëllim të adoptimit të njeriut që të pajiset me vlera të shëndosha dhe të jetë konsekuent në këto vlera, madje edhe para çdo rrethane apo vështirësie e çfarëdo lloji qoftë ajo. Kryevepër më të lartë, e cila e shpjer njeriun në vlera të shëndosha duke e larguar gjithnjë nga ligësitë e mbrapshta, e bëri Allahu obligative kryerjen e pesë kohëve të namazit, madje përmes të dërguarit të Tij na e mësoi formën dhe mënyrën se si të falemi si dhe na tregoi urtinë se përse na ka obliguar që të falemi. Allahu thotë:"…fal namazin, vërtet namazi largon nga të shëmtuarat dhe të irituarat…" (Ankebut, 45). Ky rregull hyjnor tregon se njeriu duhet të transferohet prej gjendjes së ulët në atë që është e lartë dhe e moralshme, saqë sikur edhe na thotë se zbatimi i këtij rregulli në mënyrë precize të bën të kesh një jetë të ndritshme, me vlera dhe rregulla të qarta e të shëndosha, ku ato rregulla konsiderohen thelb i misionit të cilin na e la në trashëgimi i Dërguari, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin mbi të. Duhet ta qartësojmë një gjë se, morali nuk është luks pa të cilin mund të jetohet, por është esenca e jetës pa të cilin nuk ka as besim të shëndoshë, për të mos thënë fare. Jo rastësisht Muhamedi, lavdërimi dhe shpëtimi i Allahut qofshin mbi të, ka thënë: "Me të vërtetë jam dërguar t’i plotësoj virtytet e moralit." Ngaqë ai, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, ka qenë më së miri i njoftuar se vetëm me moral të lartë jetohet jeta e mirë fetare, dhe vetëm ai i cili posedon moral të lartë mund të depërtojë në zemrat e të tjerëve për t’ua mësuar rrugën e të jetuarit në lumturi e fe të mirë. Në lidhje me moralin na këshilloi shumë përmes haditheve të cilat thonë:"Me të vërtetë, mbrapshtia dhe paturpësia nuk kanë asgjë të përbashkët me Islamin; njeriu më i denjë në Islam është ai i cili ka moral më të lartë." Pastaj në një rast në të cilin është pyetur: "Cilët besimtarë kanë besimin më të plotë (kompletuar)?" Tha: "Ata që kanë moral më të lartë." Ndërsa njëherë iu ka thënë shokëve të tij: "A t’ju tregoj se cili prej jush është më i dashur për mua dhe cili do të jetë më afër meje në Ditën e Gjykimit?". Këtë ua përsëriti disa herë. Thanë: " Po, o i Dërguar i Allahut." Ai, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, tha: "Ata prej jush që kanë moral më të lartë." Transmeton Enesi Allahu qoftë i kënaqur me të, se i Dërguari, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin mbi të, ka thënë: "Njeriu me moralin e mirë do t’i arrijë gradat e mëdha të botës tjetër dhe piedestalet më të larta, edhe po të jetë i dobët në rituale; kurse me sjelljen e tij të keqe, ai do të arrijë shkallën më të ulët në xhehenem." Ndërsa në transmetimin e Ebu Dherrit, Allahu qoftë i kënaqur me të, thuhet: "Ka shpëtuar ai i cili e ka pranuar sinqerisht besimin (islam) në zemër, e ka zemrën të qetë dhe karakterin e drejtë." Për të mos u dukur i turbulluar ky diskutim, dhe për të kaluar në epiqendër të tij, rikujtojmë se për të qenë të suksesshëm në shoqëri nuk na duhet telekomanda apo makete me instruksione urdhërore si: bëje këtë, apo mos e bëj; ose bëje atë, por na duhet edukata frytdhënëse e cila ka të bëj me një rrugë të gjatë e cila është maratonike dhe e cila kërkon punë të kujdesshme dhe mbikëqyrje të vazhdueshme, së pari me vetveten e pastaj me të tjerët, por gjithnjë me plot edukatë ndaj tjetrit. Ngaqë kemi të bëjmë me lloje të ndryshme edukatash e karaktere njerëzish e që nuk janë të gjithë efikas, por që ato lloje edukatash e karakteresh kërkojnë mostër (model) nga shembulli i mirë, për shkak se njeriu i paedukuar nuk mund të lë përshtypje të mira në shpirtrat e atyre të cilët presin prej tij, por përshtypje të mira priten prej atij në karakterin e të cilit shikojnë njerëzit dhe mahniten me bukurinë e edukatës (jo fizionomisë) së lartë, sa që i robëron shkëlqimi e tij, kurse i pranishëm është kopjimi nga natyrshmëria dhe me sinqeritet i pason hapat e tij. Këshillat të cilat na flasin për shkatërrimin e moralit e të karakterit dhe për tërheqjen e vërejtjes se si duhet ruajtur ato, janë nga hadithet të cilat thonë se kur ai, alejhis selam, i pyeti sahabët: "A e dini cili është i falimentuari? Ata u përgjigjën: "I falimentuar ndër ne është ai i cili nuk ka para dhe pasuri." Ndërsa i Dërguari, alejhis-salatu ves-selam u tha: "Njeriu i falimentuar prej umetit tim është ai i cili në Ditën e Gjykimit do të vijë me namaz, zekat dhe agjërim, por dikë e ka sharë, për dikë ka shpifur, dikujt ia ka rrëmbyer pasurinë, dikë e ka vrarë e dikë e ka goditur, dhe çdonjërit prej tyre do t’i jap prej të mirave të veta, e nëse i harxhohen të mirat para se t'i paguaj borxhet, merren prej mëkateve të tyre e i hudhen atij, e pastaj ai hudhet në zjarr." . Duke i konfirmuar këto gjëra dhe parime të qarta të lidhshmërisë së besimit me moralin, prapë na këshillon me hadithet të cilat flasin në lidhje me atë se çfarë ta ulë, prishë e shkatërron vlerën e lartë morale. Ai sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem ka thënë: "Personi tek i cili gjenden tri gjëra është hipokrit, edhe nëse falet, agjëron dhe e kryen haxhin dhe umren, dhe thotë: unë jam mysliman. Ato tri gjëra janë: kur flet rren, kur premton mashtron, dhe kur i besohet diçka tradhton." Në një hadith tjetër thotë: "Personi tek i cili gjenden katër veti, është hipokrit i plotë, kurse personi tek i cili gjendet një prej atyre vetive, tek ai gjendet një shenjë e hipokrizisë, derisa nuk e braktisë. (Katër vetitë e hipokrizisë së plotë) Kur i besohet diçka tradhton, kur flet rren, kur ia jep besën dikujt nuk e mban dhe kur armiqësohet me dikë e tepron." Andaj, duke i patur parasysh këto këshilla kaq të arta, ta ruajmë veten dhe hambaret tona, e jo bereqetin e tërë punës tonë t'ia dedikojmë të tjerëve, por të edukohemi së pari ne sesi jetohet jeta e kësaj bote, e pastaj t’i thërrasim apo mësojmë edhe të tjerët në të, e sidomos fëmijët të cilët mostër e kanë nënën e tyre. I Dërguari, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin mbi të, në mesin e shokëve të tij ka qenë shembulli më i lartë për moralin në të cilin i thirrte. Nuk ka qenë i paturpshëm, i paedukatë, i ulët, keqbërës, zemërlig, gjuhëfyes, i egër, nevrik e as i pakëndëshëm, por ka patur një biografi dhe moral aq të kompletuar e të përmbledhur mirë, të pastër e të lartë saqë, edhe sot kur të lexosh për jetën e tij sikur ndjen që je në shoqërim me të. Ngjaso tiparet... Për të ruajtur të mirën dhe për të ftuar në të na duhet një mostër të cilën duhet ta bartim gjithë jetën mbi supe. Ajo mostër është përngjasimi i tipareve tona me tiparet e Profetit alejhis selam, sepse vetëm atëherë dimë të dallojmë, jetojmë dhe vlerësojmë jetën tonë dhe të mësojmë të tjerët se si duhet jetuar. - Transmetohet prej Enesit, Allahu qoftë i kënaqur me të, i cili ka thënë: "I kam shërbyer të Dërguarit, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin mbi të, dhjetë vjet, dhe, për Allahun, asnjëherë nuk më ka thënë mua: Oh, e as që më ka thënë për diçka: Pse e bëre kështu ose pse nuk e bëre kështu!!". - Transmeton Aishja, Allahu qoftë i kënaqur me të, se i Dërguari, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin mbi të, asnjëherë nuk është hakmarrë për shkak të vetes, përveç se kur janë shkelur normat e Allahut, atëherë ka ndëshkuar. Asnjëherë askujt nuk i ka mëshuar me dorën e vet, qoftë grua apo shërbëtor, përveç se kur ka bërë xhihad në rrugë të Allahut." - Në një transmetim tjetër Aishja, Allahu qoftë i kënaqur me të, ka thënë: "I Dërguari, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin mbi të, ka thënë: "Allahu është i butë dhe e do butësinë; Ai jep për butësinë atë që nuk e jep për vrazhdësinë dhe çka nuk jep për të tjerat." - Abdullah ibën Harithi, Allahu qoftë i kënaqur me të, ka thënë: "Nuk kam parë asnjë njeri më të buzëqeshur se të Dërguarin, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin mbi të." - Enesi, Allahu qoftë i kënaqur me të, ka thënë: "I Dërguari, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin mbi të, ka qenë njeriu me karakterin më të lartë. Unë kisha një vëlla të vogël që quhej Ebu Umejr, e i cili kishte një bilbil të sëmurë të cilin e thërriste Nugejr, e i Dërguari, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin mbi të, e përkëdhelte këtë fëmijë të vogël dhe i thoshte: "O Ebu Umejr, ç'u bë me Nugejrin!" - Prej tipareve të tjera të Profetit, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, është shumë e theksuar bujaria, asnjëherë nuk ka qenë koprrac për diçka. - Ka qenë trim, asnjëherë nuk ka hequr dorë nga ndonjë e drejtë. - Ka qenë i drejtë, nuk ka bërë padrejtësi në gjykim asnjëherë. - Ka qenë i sinqertë dhe besnik në të gjitha etapat e jetës së tij. - Transmetohet prej Xhabir ibën Abdullahut, Allahu qoftë i kënaqur me të, i cili ka thënë: "Asnjëherë kur i është kërkuar të Dërguarit, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin mbi të, diçka nuk ka thënë: Jo!". - Hadixhja, Allahu qoftë i kënaqur me të, i ka thënë të Dërguarit, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem: "Ti kujdesesh për të varfrit, e kompenson të humburën dhe e ndihmon të drejtin." - Kujdesej me një altruizëm të lartë për shokët e tij, i përcillte pas vizitës, dhe çdonjërit që e shoqëronte ia jepte hisen e vet, saqë shoqëruesi nuk mendonte se ndonjëri prej të tjerëve është më i rëndësishëm te i Dërguari, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin mbi të, se ai. - Kujdesit të tij për t'i mbajtur unik e të bashkuar pasuesit e tij, nuk i gjendet asnjë shembull për rivalitet. - Kush ulej me të, apo i afrohej për ndonjë nevojë, ai tregohej durimtar ndaj tij dhe nuk largohej derisa të largohej vet ai njeri. - Kush i kërkonte diçka, nuk e kthente pa i dhënë apo pa i thënë fjalë miradije. - Modestia e tij pushtoi anekënd vendin duke përfshirë mbarë njerëzimin, saqë u bë si prind i tyre, si dhe të gjithë kishin të drejta të barabarta tek ai sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem. - Natyrshmëria e komunikimit me të ka qenë çdo herë e lehtë. Ka qenë i butë e jo i ashpër apo i vrazhdë, nuk ka qenë zhurmues, e asnjëherë dashakeq, nuk ka qenë qortues i madh e as lavdërues i madh, ai që i drejtohej atij, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, nuk ia humbte shpresat. - Muhamedi, i Dërguari, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin mbi të, bënte shaka me shokët e tij, përzihej me ta dhe garonte, luante me fëmijët e tyre dhe i ulte në prehrin e vet. - Nga tiparet e moralit të tij të lartë ka qenë edhe përgjigjja e ftesës së robit dhe zotëriut, robëreshës dhe të ngratit, e vizitonte të sëmurin dhe i pranonte arsyetimet e njerëzve. - Transmeton Aisheja, Allahu qoftë i kënaqur me të: "Asnjëri nuk ka qenë më i moralshëm e me karakter më të lartë se Muhamedi alejhis selam. Sa herë që e ka thirrë ndonjëri prej shokëve apo familjes së vet, thoshte: "Urdhëro". - Vigjilenca e tij e nderonte dhe e lartësonte edhe më shumë dashurinë ndaj tij sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, saqë shokëve të tij u jipte ofiqe dhe i thirrte me emrat e tyre më të dashur, në shenjë respekti askujt nuk ia ndërpriste bisedën, derisa nuk gabonte. - Ajo e mirë që ka jetuar në zemrat e shokëve apo miqëve të tij, ka jetuar edhe në zemrën e tij. Kurse neve na obligohet që ajo që ka jetuar në zemrën e të Dërguarit, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin mbi të, të jetojë në zemrat tona. - E respektonte farefisin e tij, por nuk u jepte përparësi atyre ndaj të tjerëve që ishin më meritorë se ata. - Respekti i tij ndaj mysafirit ishte tepër i madh, saqë edhe vet është ngritur për t’iu shërbyer atyre. - Heshtja e tij ka qenë e dukshme, nuk ka folur pa nevojë, kurse është distancuar nga ai i cili nuk ka folur si duhet. - Fjalët e tij i ka pasur të rrjedhshme e me plot kuptim dhe vlerë saqë asnjëherë s’i ka lëvizur fjala prej vendit për shkak të peshës së rëndë vlerësuese që ka pasur, kurse të qeshurën-buzëqeshje e ka patur, nuk ishte i tepërt e as i mangët. - Tubimet e tij ishin tubime butësie, urtësie, mirësie dhe të besës, në të nuk ngriteshin zërat, nuk prekeshin nderet, saqë kur fliste ai, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, dominonte heshtja. - Stabiliteti i tij në ecje jepte domethënie të madhe, sepse shihej se nuk ishte i ngutshëm e as përtac. - Ibën Ebi Hale ka thënë: " i Dërguari, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin mbi të, heshtte në katër momente: në butësi, në vërejte, në vlerësim dhe në rezonim." Tiparet e tij të larta e detyruan botën që t’i nënshtrohet me tërë pasurinë e saj, çlirimet i vinin njëra pas tjetrës, por dashuria e madhe për piedestalet e xhenetit, e bënin që të distancohet nga lukset e kësaj bote, por gjithnjë duke jetuar një jetë të mirë e të drejtë, tamam siç kërkohet të jetohet në këtë botë kalimtare, saqë thuhet se i ka mbetur këmisha e tij e hekurt te një jehud të cilit ia kishte lënë peng për borxhin e marrë për furnizimin e familjes. Atëherë, përderisa qëndruam përskaj këtyre shembujve kaq me vlerë të madhe e të pakrahasuar me një shëmbëlltyrë të veçantë, si dhe duke e ditur se jemi të obliguar që ta pasojmë përpikërisht atë, sidomos në tiparet të cilat i dimë, e jo të neglizhojmë e të arsyetohemi duke thënë: "Po ne jemi të ligë, s'mundemi t’i arrijmë bash ashtu, edhe jemi larg...", kurse shpresën e kemi sikur na është garantuar xheneti, dhe i hapemi bukurive e lakmisë joshëse të kësaj dynjaje, një gjë duhet ta kujtojmë të gjithë, saqë edhe vendin përmbyllës po ia lëmë këtij argumenti të cilin nuk mund ta mohojë askush e as ta mposhtë, ngaqë forca e tij na sfidon të gjithëve, e ky është citati kur'anor i cili thotë: "Ju e kishit shembullin më të lartë në të dërguarin e Allahut, kuptohet, ai që shpreson në shpërblimin e Allahut në botën tjetër, ai që atë shpresë e shoqëron duke e përmendur shumë shpesh Allahun." (Ahzab: 21). Ndërsa lutja ime për të gjithë ne është, që Allahu i Mëshirshëm e i Lartësuar të na e shtojë dijen e dobishme e veprat e mira dhe sinqeritetin në to. Devotshmëri e pastrim në moral e ngritje të moralit derisa të na përngjasohen veprat dhe morali ynë me veprat dhe moralin e të dërguarit tonë, Muhamedit sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem. Amin!